Özgüven, kişinin kendisinden memnun olup olmadığına ilişkin öz değerlendirmesinden kaynaklanan öznel bir olgudur. Genel olarak özgüven, kişinin yeteneklerinin, duygularının farkına varması ve kendini sevmesi olarak tanımlanabilir.
Olumlu veya olumsuz (düşük-yüksek özgüven) olabilir. İçinde bulunulan durumun şartlarına bağlı olarak değişebilir. Bir kişinin yüksek ya da düşük özgüvene sahip olması davranışlarını ve duygularını farklı şekillerde etkiler.
Bir çocuğun özgüveni doğumla birlikte gelişmeye başlar. Özgüven, yaşam boyu gelişen bir olgudur. Çocukluk döneminden ergenlik dönemine geçişte bireyler özgüvenlerini değerlendirmeye ve şekillendirmeye başlarlar. Ergen bireyler, ebeveynlerinden özyönetim, bağımsız düşünme ve öz saygı aşılandığında özgüven geliştirirler. Erken yaşlarda ailenin çocuğa verdiği mesajlar doğrultusunda gelişen özgüven, çocuk okula başladığında aile yanında öğretmen ve arkadaşlar gibi diğer kaynaklardan da etkilenmeye başlar.
Özgüveni yüksek bireyler genel olarak kendinden emin, başarmaya istekli, pozitif bakış açısına sahip, yeniliklere açık, kişilerarası ilişkilerde başarılı, sorumlu ve girişimci bir kişilik özelliğine sahiptir.
Özgüveni düşük olan bireyler ise kendilerini başarısız ve değersiz görürler ve reddedilme korkusu yaşayabilirler. Günlük hayatın sorunlarını çözemeyeceklerine inanmaları nedeniyle sürekli stres ve kaygısını yaşarlar. Çevrelerinden kolayca etkilenebilirler.
Araştırmalar, özgüven eksikliğinin insanları yetersizlik duygularına ve köklü bir cesaret kırıcılığa ittiğini gösteriyor. Bireyin günlük yaşamında pek çok soruna yol açabilen içe kapanıklık/özgüven eksikliği sorunu, kültürel olarak “uyumlu, uslu” şeklinde yorumlanabilmekte ve olumlu bir özellik olarak değerlendirilmektedir. Duyguları ve istekleri fark edilmeyen, bastırılan veya suçlamalarla yanıtlanan çocuklar isteklerini gizlemeyi ve kendilerinde tutmayı öğrenir, talep etmekten kaçınırlar.
Kliniğimizde özgüven sorunları ile gelen çocuklar/ergenler ve aileleri ile bir değerlendirme sürecine girilmektedir. Uzmanlarımız öncelikle çocuğunuzu değerlendirerek durumunu detaylı bir şekilde inceler ve gerekli bulduğu durumlarda ayırıcı durumlar açısından bir takım psikometrik/projektif testler yapılabilmektedir. Bunlara ek olarak yapılandırılmış formlar ile ebeveynlerden ve öğretmenlerden bilgi alarak sürece başlanmaktadır. Özgüven eksikliği yaşayan çocukların kendilerine yönelik algılarında değişim oluşturmak için önemli yollardan biri ise terapi desteği almaktır. Kurumumuzda psikoterapi desteği sağlanmaktadır. Gerekli durumlarda ilaç desteği önerilmektedir.
Özgüven üzerine bir derleme, Kaya, N. ve Taştan, N. (2020). Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 297-312.
Çocukta Özgüven Kaygılı Çocuğa Yardım -anne babalar için aşamalı kılavuz-, Dr. Ronald M. Rapee, Dr Susan H. Spence, Dr. Vanessa Cobham, Uzman Psikolog Ann Wignall, Arkadaş Yayınevi, 7. Basım, 2019.
© 2023 Tüm Hakları Saklıdır.