Menü
Byron Norton’a göre bir çocuğun üç ebeveyni vardır; annesi, babası ve anne-baba arasındaki ilişki. Anne-baba arasındaki ilişki çocuğun yaşamına yoğun ve uzun süreli etkileri olan bir unsurdur. Anne-baba boşansa da çocuk için anne-baba arasındaki ilişki üçüncü ebeveyn olarak etkisini sürdürür. Dolayısıyla anne-baba arasındaki ilişki, çatışmalar içeren bir ilişki ise çocuğun zarar görme ve olumsuz etkilenme ihtimali varlığını koruyacaktır. Boşanma durumunda yaşanan kayıp ve değişen durumlar strese yol açabilir. Duygularını anlamlandıramayan ya da sözel olarak ifade etmekte zorlanan çocuklar genellikle sağlıksız şekilde dışa vururlar. Çocuk, yaşadığı yoğun stres, korku vb. duygularla sürecin yaşandığı gelişim aşamasına takılıp kalabilir veya önceden kazandığı gelişimsel becerilerde gerileme gösterebilir (alt ıslatma, parmak emme vb. davranışlar). Ebeveynlerinin birbirlerini istemeyerek terk ettiğini algılayan çocuklar bir gün kendilerinin de anne ve babaları tarafından istenmeyeceği korkusunu yaşayabilmekte ve ebeveynlere veya oyuncak vb. nesnelere aşırı düşkünlük, yapışkanlık sergileyebilirler.
Kaç yaşında olduğu fark etmeksizin her çocuk boşanma sürecinden etkilenir ve yaşanan ikircikli duygular bunalmış hissetmelerine neden olabilir. Boşanma süreciyle beraber çocuklarda görülen bazı problem durumları şöyle sıralanabilir:
Her çocuk ve ergen ebeveynlerinin boşanma sürecinden farklı düzeylerde etkilenebilmektedir. Ancak araştırmalara göre; boşanmadan en çok etkilenen yaş grubu 5-6 yaş grubudur. Buna ek olarak cinsiyetin de boşanmadan etkilenme için önemli bir faktör olduğunu vurgulanmıştır. 5-6 yaş kız grubu, 8-10 yaş erkek grubu çocuklar yaşıtlarına göre bu olaydan daha çok etkilenirler.
Boşanma ile ilgili kendisini suçlayan veya yanlış algılara sahip çocuklar için süreç daha zorlu ilerleyebilmektedir. Bu bağlamda çocuklara yanlış algılarını fark ettirmek, çocukları başa çıkma becerilerini ve psikolojik dayanıklılığını arttırıcı uygulamalarla desteklemek süreci daha sağlıklı geçirebilmelerine yardımcı olur, bunun için bir uzman desteği alınması önemlidir. Boşanma sürecinin başında çocuğun bu durumu nasıl karşıladığı uzun vadede nasıl etkileneceğini göstermeyebilir. Boşanmayı öğrendiği zaman yoğun tepkiler veren kaygı vb. yaşayan bir çocuk zamanla olumlu bir gelişim gösterebilirken, sürecin başında rahat görünen ve durumu olumlu karşılayan bir çocuk da uzun vadede problem davranışlar ve çeşitli psikolojik semptomlar göstermeye başlayabilmektedir. Bu nedenle sürecin hangi aşamasında olunduğu fark etmeksizin uzman desteğine başvurmak önem kazanmaktadır.
Çocukların boşanmadan dolayı kendilerini suçlamalarına yol açabilecek ifade ve tutumlardan kaçınmak ve suçluyorlarsa da bu durumun onlarla ilgili olmadığını çocuğun yaşına uygun şekilde ifade etmek, başa çıkma becerilerini ve psikolojik dayanıklılığını arttırmalarını desteklemek süreci daha sağlıklı geçirebilmelerine yardımcı olur. Uzman desteği alınması hem çocuklar hem de ebeveynler için süreci daha sağlıklı yaşamak adına destekleyici olacaktır. Sürecin doğru şekilde doğru zamanda planlanması ve özenle yönetilmesi çocuğun olumsuz etkilenme oranını düşürecektir. Diğer yandan bu süreçte çocukların belirsizlikler içinde kalması ve bunlarla baş etmeleri de çok zorlayıcı olmaktadır. Bu nedenle velayet, hangi ebeveynle ne zamanlarda vakit geçireceği gibi konuları netleştirmek çok büyük önem kazanmaktadır.
Çocukların boşanma vb. önemli yaşamsal olayların haberini sevdikleri ve güven duydukları kişilerden özellikle de ebeveynlerinden almaları çok önemlidir. Ancak bazen ebeveynler bunu çocuklarına nasıl söylemeleri gerektiği konusunda kaygı duyabilmekte veya boşanma sürecinde çocuk ve ergenlerde ortaya çıkan bazı problem durumlar gözlenebilmektedir. Merkezimizde boşanma haberini çocuklarına vermeye zorlanan ebeveynler süreci nasıl yönetebileceklerine ve çocuğa nasıl yaklaşabileceklerine dair uzman kadromuzla desteklenmektedir. Boşanma ve sonrası süreçten olumsuz etkilenen çocuklar veya etkilenmemesi için önceden müdahale edilen çocuklar yaşlarına ve durumlarına göre klinik psikologlar ile oyun terapisi veya bireysel terapi süreciyle başa çıkma becerilerinin gelişimi, psikolojik dayanıklılığın gelişimi sağlanmakta ve kendini suçlama eğilimine müdahale ederek süreci en sağlıklı şekilde geçirmesine destek olunmaktadır.
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Temel Kitabı, Füsun Çuhadaroğlu Çetin (2008). Hekimler Yayın Birliği.
Boşanma ve Ebeveynlik- Günümüz Anne- Babaları ve Uzmanlar İçin Çocukları Yıpratmadan Boşanma Rehberi. Dr. Damla Til Öğüt, Varlık Yayınları.
© 2023 Tüm Hakları Saklıdır.